Yelda'nın sorduğu bir soruya verdiğim cevabı burada da yayınlamaya karar verdim.
"Ürün sentetik deterjan bazlı bir ürün; yani alkali içermiyor. " kısmını biraz daha açar mısın? sabun bazlı olanlarda mı var? nasıl anlayacağız bunu? teşekkürler.
Yelda,
Öncelikle belirtmeliyim ki Sevil'de bulabildiğiniz ve çoğu lüks gruba giren markaların temizleyicileri sabun bazlı. Üstelik bu sabunlar genelde sodyum sabununa göre daha yumuşak ve temizleyici etkisi daha iyi olan arap sabunu (potasyum sabunu) oluyor! Yüzümüzü arap sabunuyla yıkatıyorlar; ancak tabi bu sabunlar birtakım maddeler eklenerek ve yüzey aktif maddelerle (sürfaktan) karıştırılarak hem performansları arttırılıyor hem de seyreltiliyor. Bundan satış görevlileri bile habersiz. Hatta bir keresinde Sevil'de (Akmerkez'deki.) ürün incelerken "Ama bu sabun bazlı bir temizleyici?" dediğimde görevli bana "E başka neyle temizleyeceksiniz ki?" demişti. Sonra da yüzü sabunla temizlemek zararlı derler:D
Aslında bu konuyu kozmetik içeriklerinin eğrisiyle doğrusuyla internet efsanelerinden bağımsız olarak anlatacağım ayrı bir başlık altında açıklamayı düşünüyordum; ama sanırım burada biraz bahsedebilirim.
Öncelikle bunu anlamak biraz kimya bilgisi gerektiriyor. Sabun 6 karbondan yüksek yağ asitlerinin (Palmitik asit, stearik asit, oleik asit...) metallerle (Sodyum, potasyum...) yaptıkları tuzlardır. (Kimyada tuz; asit ve bazların birleşmesinden meydana gelen bileşiklerdir. Asit ve bazlar birleşince su ve tuz oluştururlar. Bildiğimiz sofra tuzu da bu şekilde elde
edilebilir. Neyse:)) Yağlar da 3 tane yağ asidi ve gliserolden meydana gelir. Dolayısıyla bir yağı örneğin potasyum hidroksitle tepkimeye soktuğumuzda yağ asitleri potasyumla tepkimeye girerek sabun, yan ürün olarak da gliserin ve su oluşturur.
Potassium Olivate (Potassium Hydroxide + Olive oil + Glycerin + Water): zeytinyağı sabunu (potasyum sabunu - arap sabunu)
Potassium Cocoate (Potassium Hydroxide + Coconut oil + Glycerin + Water): hindistan cevizi yağı sabunu (potasyum sabunu - arap sabunu)
Sodium Olivate (Sodium Hydroxide + Olive oil + Glycerin + Water): zeytinyağı sabunu (sodyum sabunu)
Sodium Cocoate (Sodium Hydroxide + Coconut oil + Glycerin + Water): hindistan cevizi yağı sabunu (sodyum sabunu)
İngilizce yazmamın sebebi burada bir noktaya dikkat çekmek: İçerik incelerken bir yağın sabunlaştırılıp sabunlaştırılmadığını sodyum ve potasyumdan sonra kökünün "-ate" eki aldığını gördüğünüzde anlamanız. Örneğin; olive=olivate, coconut=cocoate. Ayrıca içeriklerin büyük bir çoğu İngilizce.
Tabi her zaman durum böyle olmuyor, şaşırtıcı olabiliyor. Örneğin; içeriği okurken önce Olive Oil görüyorsunuz
ve "Zeytinyağı içeriyor." diye düşünüyorsunuz, Glycerin görüyorsunuz ve "Nemlendiriyor." diyorsunuz, Water zaten genelde mevcut ve Potassium Hydroxide görünce de "Ph ayarı için konmuş." diyorsunuz; fakat özünde burada Potassium Olivate; yani arap sabunu var ve siz bunu anlayamıyorsunuz.
Sabunların sert sularda çözünmemesi ve temizleyici özelliğinin azalması, içerdiği alkalilerin cilde zarar vermesi nedeniyle (Bahsetmiş olduğum sodyum, kimyada elementlerin özelliklerine göre sıralandığı periyodik cetvelde alkali metal grubundadır. Bu sebepten sabun alkali içeriyor denir.) deterjan adı verilen temizleyiciler geliştirilmiştir. Deterjanlar da yağ asitlerinin tuzlarıdır; ancak bunlara "iç tuz" denir ve kimyasal yapıları dolayısıyla kimyasal özellikleri sabunlardan farklıdır.
Bu arada kimyager gibi bir izlenim bırakmış olabilirim; ancak değilim. Sadece lisedeyken kimya olimpiyatlarına katılıyordum, kimilerinde derece de elde ettim; yani sadece özel bir ilgim var:)
1 yorum:
Bende kimya eğitimi almış bir insan nasıl kimyasal terimlerden bahsederken bu kadar eksik ve yanlış duruşla yazabilir diyordum neyse ki kimya eğitiminiz yokmuş sevindim yoksa bu yazıyı kimyager yazmış olsa üzülecektim
Yorum Gönder